NỘI DUNG TRUYỀN THÔNG
PHÒNG BỆNH CÚM MÙA
A-Nguyên nhân gây bệnh cúm mùa:
Bệnh cúm bắt nguồn từ virus cúm (Influenza virus).Là một dạng bệnh nhiễm virus cấp tính. Chúng lây nhiễm và tấn công vào hệ hô hấp đường mũi, cổ họng, các ống phế quản và có thể bao gồm cả phổi. Cúm phần lớn diễn biến nhẹ và người bệnh có thể tự hồi phục trong khoảng 4-7 ngày. Tuy nhiên ở một số trường hợp đặc biệt như người bị suy giảm miễn dịch, người mắc các bệnh mạn tính,… cúm có thể trở nên nguy hiểm và gây ra các biến chứng nặng có thể dẫn tới tử vong.
Cúm có thể tấn công mọi đối tượng.Điểm nguy hiểm của cúm là khả năng lây nhiễm cao dẫn đến nguy cơ bùng dịch. Ở các vùng nhiệt đới như Việt Nam, cúm thường xảy ra vào mùa mưa nhưng vẫn có thể phát tán vào bất kỳ thời điểm nào trong năm.
Cúm có 3 loại khác nhau ảnh hưởng tới người, bao gồm: (1)
- Cúm A: Còn được gọi là cúm mùa, được tìm thấy ở nhiều loài động vật. Virus cúm A thường xuyên thay đổi tạo nên nhiều biến chủng mới; được biết đến như là nguyên nhân gây ra đại dịch cúm có khả năng lây nhiễm cao. Các phân nhóm cúm A đang được lưu hành hiện nay bao gồm A (H1N1) và A (H3N2).
- Cúm B: Giống như cúm A, virus cúm B cũng có thể bùng phát gây bệnh theo mùa. Về khác biệt, virus cúm B nói chung thay đổi chậm hơn về đặc tính di truyền và kháng nguyên Virus cúm B chỉ gây bệnh ở người và không được phân chia theo loại như cúm A; cũng không gây ra những đợt lây nhiễm lớn.
- Cúm C: Virus cúm C cũng được tìm thấy ở người nhưng gây bệnh với các triệu chứng hô hấp nhẹ hơn so với cúm A và B và ít hình thành biến chứng nguy hiểm.
B- Đường lây truyền bệnh cúm:
Virus cúm có khả năng lây lan trực tiếp qua đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện khiến các giọt bắn của dịch tiết mũi họng có chứa virus xuất hiện trong không khí và tồn tại trên các bề mặt, đồ vật. Nếu tiếp xúc phải các dịch bắn này sẽ có nguy cơ nhiễm cúm.
Người bị cúm có thể lây nhiễm cho người khác ngay trong thời gian ủ bệnh từ 1 ngày trước khi có triệu chứng cho đến 5-7 ngày sau khi phát bệnh
C-Triệu chứng:
1/ Triệu chứng thường gặp đầu tiên là sốt cao từ 39 đến 41 độ C. Trẻ em nếu bị cúm thường sẽ sốt cao hơn so với người lớn. Người bị cúm cũng có thể gặp thêm một hoặc nhiều các dấu hiệu sau:
- Cảm thấy ớn lạnh, đổ mồ hôi
- Ho khan
- Viêm họng
- Nghẹt mũi, chảy nước mũi
- Đau đầu
- Mệt mỏi, khó thở
- Nôn mửa, tiêu chảy (thường gặp ở trẻ em hơn người lớn)
- Hầu hết các triệu chứng của bệnh cúm sẽ dần biến mất sau khoảng 4-7 ngày. Ho khan, mệt mỏi phần lớn kéo dài hàng tuần bên cạnh việc bị sốt đi sốt trở lại
2/Các dấu hiệu cảnh báo cần nhập viện để theo dõi và điều trị kịp thời:
-Sốt cao trên 40 độ C, co giật, không đáp ứng thuốc hạ sốt
-Khó thở, thở nhanh hoặc nhịp thở bất thường.
-Đau ngực hoặc đau cơ nhiều
-Tay chân lạnh ,tím môi hoặc đầu chi…
D-Đối tượng có nguy cơ bị bệnh cúm nặng
-Trẻ em <5 tuổi
-Người lớn >65 tuổi
-Người bị béo phì
-Người mắc bệnh mãn tính
-Phụ nữ có thai
E- Điều trị:
1/ Thuốc:
Hiện tại vẫn chưa có cách điều trị cúm triệt để, chỉ có các phương pháp giúp giảm nhẹ các triệu chứng bệnh, giúp người bệnh thoải mái và dễ chịu hơn.Có thể sử dụng các loại thuốc trị cảm, thuốc nhỏ hoặc thuốc xịt không kê đơn để giảm bớt ho, sổ mũi, nhức đầu,…
2/ Dinh dưỡng
- Uống nhiều nước, có thể uống nước lọc, nước ép trái cây, rau củ, nước điện giải để bù vào lượng nước mất đi do bị sốt, nôn mửa, tiêu chảy. Tránh những loại đồ uống có chứa chất kích thích.
- Nên ăn những loại thức ăn dạng lỏng như các loại cháo và các loại súp. Những món ăn này không chỉ dễ ăn mà cũng có thể góp phần cải thiện các triệu chứng nhiễm trùng đường hô hấp.
3/ Nghỉ ngơi, thư giãn để tăng cường hệ miễn dịch của cơ thể. Đặc biệt, người bệnh nên ngủ đủ 8 tiếng mỗi đêm. Nên sinh hoạt và nghỉ ngơi trong một không gian thoáng đãng và có thể tăng độ ẩm môi trường xung quanh bằng các loại máy tạo độ ẩm không khí trong nhà, máy xông hơi. Nhưng cần lưu ý vệ sinh thường xuyên để tránh nấm mốc.
- Có thể xông hơi để giúp đường thở của bạn được thông thoáng, loại bỏ đờm.
- Dùng túi chườm lên trán và mũi giúp giảm đau đầu và thư giãn.
- Súc miệng với nước muối.
-Chỉ dùng paracetamol khi sốt trên 39 độ C(không dùng thuốc hạ sốt nhóm salicylate như aspirin).
- Chỉ dùng kháng sinh khi có chỉ định của bác sĩ.
F-Biến chứng:
Ở người trẻ tuổi và người có nền tảng sức khỏe tốt, bệnh cúm thường không ảnh hưởng quá nghiêm trọng và có thể biến mất sau nhiều nhất 2 tuần mà không để lại tác động lâu dài.
Đối với trẻ em dưới 5 tuổi hay người lớn tuổi, người có sức khỏe kém, cúm có thể gây ra các biến chứng như viêm phổi do cúm hoặc bội nhiễm vi khuẩn, viêm não, viêm màng não, nhiễm trùng tai, nhiễm trùng xoang….
G-Cách phòng ngừa:
Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân thực hiện tốt các nội dung sau:
1. Đảm bảo vệ sinh cá nhân, che miệng khi hắt hơi; thường xuyên rửa tay với xà phòng với nước sạch; vệ sinh mũi, họng hàng ngày bằng nước muối.
2. Giữ ấm cơ thể, ăn uống đủ chất để nâng cao thể trạng.
3. Tránh tiếp xúc với bệnh nhân cúm hoặc các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh khi không cần thiết.
4. Khi có triệu chứng ho, sốt, sổ mũi, đau đầu, mệt mỏi cần đến ngay cơ sở y tế để được khám, xử trí kịp thời.
5.Tiêm ngừa: Do vi rút cúm biến đổi liên tục nên mỗi năm đều có loại vaccine chủng ngừa mới . Chỉ cần 1 mũi tiêm nhắc mỗi năm cũng giúp bạn phòng ngừa cúm hiệu quả.
* Câu hỏi lượng giá:
1 Đường lây truyền bệnh ?
a/Lây qua đường hô hấp khi người bệnh ho, hắt hơi, sổ mũi, nói chuyện
b/Dính phải các dịch tiết của người bệnh trên các bề mặt tiếp xúc, đồ vật
c/Cả 2 câu trên đều đúng( đúng)
- 2Dấu hiệu nhận biết bệnh ?
a/Sốt cao >39 độ C
b/Ho, hắt hơi, sổ mũi. Đau đầu, nhức mỏi cơ thể
c/Có thể bị nôn,buồn nôn, tiêu chảy
d/Câu a,b,c đều đúng( đúng)
3 Cách phòng chống bệnh ?
a/Vệ sinh nhà cửa môi trường chung quanh sạch sẽ.
b/Chế độ ăn đầy đủ dưỡng chất và tăng cường các hoạt động thể lực.
c/Tiêm vắc xin để phòng ngừa bệnh.
d/ Câu a, b, c đúng (đúng)